توضیحات :
تحقیق با موضوع واقعیت انتزاع در 39 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.
بخشی از متن :
پیشگفتار
تاریخ تمدن بشری روندی تكاملی را طی نموده است و مطالعه این روند، حاوی مطالبی است كه برای شناخت انسان هر دوره، شالوده حركتی نوتر را در برداشته است. اما آنچه كه در خلال شكل گیری كلی این تمدن جلب نظر می نماید رشد تفكر خلاق آدمی است آنطور كه در زمانهای اخیر شاهد سرعت بالای این تفكر می باشیم تا جائیكه گاه خلاقیت و دنیای تفكرات او فاصله‌ای بسیار بیشتر از مسافت طی شده توسط زندگی تجربی و عینی او را می پیماید، كه این تفاوت فاصله طی شده، در دنیای كنونی و شرایط امروزی بسیار ملموس می نماید.
بهترین نمونه برای تفكر خلاق بشری را می توان ساختن ابزارهای گوناگون برای منظورهای متفاوت وی نام برد.
چنانچه می دانیم ابزارهای ساخته بشر بنا به نیازهای او تكوین یافته اند و هرچه این نیازها پیچیده تر گشته اند، ابزارهای پیچیده‌تری را نیز طلب كرده و موجب شكل گرفتن آنها شده اند.
با كمی تامل می توان فهمید كه ساختار ابزارهای مورد استفاده بشر، شكل انتزاعی دارد و هیچكدام از آنها در طبیعت اطراف او و وجود خارجی نداشته است كه آدمی فقط آنها را اخذ نموده باشد و سپس بكار برده باشد. اما حضور و ظهور این ابزارها آنچنان در حیات وی بمرور شكل گرفته كه او متوجه این خصلت آنها (انتزاعی بودن فرم ابزارها) نگشته و همواره آنها را بعنوان جزئی از طبیعت عینی تلقی نموده است.
در سده ها و خصوصاً دهه های اخیر بعلت پرداختن نخبگان به مباحث فكری و فلسفی متنوع و كثیر و شكل گیری اندیشه های انتزاعی غنی، چه در بین اهالی علوم و چه در میان هنرمندان اندیشمند و بعلاوه حركت غالب بشری به سمت این اندیشه‌ها، دو گونه نتیجه وجود یافته است.
نخست اینكه اینگونه تفكر و تدبر خصوصیت انتزاعی ابزارها را عیان نموده و دوم اینكه منجر به پدیدار شدن واكنشی مخالف این جریان گشته كه سعی در اثبات اصالت عینیت بر ذهنیت دارد. لیكن توجه به واقعیت جاری دنیای كنونی این تفكر را كمرنگ می‌نماید، چرا كه با عنایت به نمونه ذكر شده، امروزه شاهدیم كه حركت انسان نوین برای رسیدن به وحدت نظر برای تعریف حیاتی واحد و جامع، بواسطه همین دنیای ساخته دست او میسر است و مدنیت جامع و فراگیر مورد نظر او در بستری قابل شكل‌گیری است كه این بستر، سرشار از مصنوعات ساخته فكر اوست.
لذا نادیده گرفتن تمامی ابزارهای متنوع كه در همه شئونات زندگی، بشر را یاری می‌نمایند (با توجه به ساختار انتزاعی آنها) و نگاهی صرفاً عینی و طبیعت گرا داشتن، امری محال می نماید.
با تاملی دوباره در دنیای پیرامونی حاضر، راه برای تجدید نظر در چنین نگرشی و اتخاذ موضعی منصفانه تر گشوده خواهد شد و وحدت عملی امر ذهنی و امر عینی و شناخت این وحدت ذاتی، سد راه هرگونه نگاه یكسویه و یكجانبه نگر خواهد گردید.
مقدمه
واقعیت (واقعیت عینی یا عینیت)، بعنوان مجرای دستیابی به آگاهی و بستر حصول شناخت، اهمیتی غیرقابل انكار دارد. چرا كه به دور از همه فلسفه پردازیها، انسان در اولین گام، حضور خویش و جهان پیرامون خویش را به شكل عینیت ادارك می كند، بعلاوه اگر تصور كنیم كه او همه تعینات را در ذهن فلسفه زده ای تجسم بخشد باز ناگزیر از دست و پنجه نرم كردن با واقعیت ملموس بیرونی است و به جهت تطبیق خویش با آن و جواب مناسب آن، گریزی از اتخاذ روشی واقعی ندارد.
با توجه به تمامی وجوه ساختار انسانی، این واقعیت و برخورد واقعگرا، تمامی مطلب را برای تبیین جوهره هستی و غایت سیر درونی انسان، در برندارد و ظرفیتهای لازم جهت این بیان را نیز دارا نمی باشد.
اینجاست كه پای مفاهیم به میان می آید. مفاهیم بدلیل گستردگی و بار فلسفی خود، پیچیده تر از عالم واقع می باشند و گاه برای توضیح آنها می توان از واقعیات مدد جست. اما هنگامی كه سخن از مفاهیم و معانی بغرنج تر پیش كشیده می شود، نه تنها نمودهای عینی توان توصیف آنها را ندارند بلكه به عالم مجرد آنها نیز راه نمی‌یابند، بدینگونه راه برای مفاهیم ساده تر كه بتوانند مفاهیم پیچیده را شرح و تفصیل كنند، گشوده می شود.
انتزاع كه نتیجه سیر تحول و تبدل مفاهیم و همچنین بیان آزادانه و بیواسطه ادراك آنهاست، در چنین شرایطی معنا و شكل می یابد.
ذهن بدلیل ساختار منطقی و ریاضی گونه خود، معادلات خویش را در راستای نموداری شكل گرا ترسیم می نماید تا ربط منطقی مفاهیم را سازماندهی كند و در سیر سیال خویش منافذ و نقصانهای آنها را بازیابد و با تمسك به توان تحلیلی خود، برای آنها ما به ازاءی یافته و جانشین سازد.
مسئله به اینجا ختم نمی شود چرا كه ذهن مجرد از احساسات حاصل از برخورد واقعیات عمل نمی نماید، چه این احساسات مستقیماً از بیرون وجود آدمی رهبری شوند و چه مستقلاً و بدون دخالت عوامل بیرونی شكل گیرند و حاصل مكاشفات و مشاهدات باطنی باشند.
به بیان ساده تر انتزاع نه تنها وجه صرفاً عقلانی مفاهیم و شكل آنهاست بلكه به نوعی از تعاملات بین عقل و اندیشه و احساس و همچنین واقعیات وجود می یابد.
اتخاذ انتزاع بعنوان روشی برای بیان، به جهت دارا بودن ظرفیتهای وسیعتر برای بیان (و نه توصیف) دنیای پر پیچ و خم و غامض مفاهیم می باشد.
مطلب آتی می كوشد تا بحث فوق را گسترده تر عنوان نماید.
واقعیت (عینیت)- ماده خام
هنر ماهیتی پیچیده و چند سویه دارد و صورتی از برخورد فعال و عملی انسان در قبال جهان محسوب می شود و در عین حال نوعی اندیشه به شمار می آید كه دقت و منظری ویژه خود دارد. و همه وجوه هنر مجموعه ای همگون هستند كه از این خصیصه ذاتی، مشتركاً بهره بوده‌اند.
هنر مفهوم انسان را وارد دنیای اشیاء نموده و هدفش معرفی جهان به گونه ای است كه انسان آنرا نظاره می نماید برخلاف علم كه هدفش ارائه شناختی از دنیای پیرامون است آنطور كه این دنیا می نمایاند.
اگر كلیت هنر را به دو نگرش رئالیستی (شامل همه شعباتی كه به نوعی هستی و جهان عینی را بازنمایی می كنند) و انتزاعگرا (همه وجوه هنری كه در پی دوری از ظاهر پدیده ها هستند) قابل تقسیم بدانیم، در هنر رئالیستی نمایش مناسبات انسان در جهان، بدون رخنه در خود این جهان از لحاظ هنری كوششی بیهوده است. بنابراین هنر و دانش (علم) علیرغم همه تفاوتها وجوه اشتراك زیادی دارند.
یكی از این موارد اشتراك را می توان در طراحی (دیزاین) اشیاء صنعتی شاهد بود، با این تعریف كه در دیزاین یك شیء صنعتی، آن شیء را هم می توان محصولی هنری معرفی كرد و هم بر آن نام محصول صنعتی اطلاق نمود.
در زندگی واقعی این دو (هنر رئالیستی و علم) بسختی با یكدیگر جوش خورده اند و آنها را تنها می توان به یاری تحلیل نظری و مجرد از یكدیگر تشخیص داد.
هنرمند رئالیست واقعیت را به شیوه عینی بازسازی می كند. وی اینكار را معمولاً به یاری اشكالی واضح و ملموس انجام می دهد و گاه ژرفای واقعیت از خلال آثاری ادراك می گردد كه شكل خارق العاده و غریب تری دراند.
نوع دیگر برخورد واقعگرایانه، تعبیر ایده آلیستی واقعیت است. نمونه این تفكر را شاید بتوان از گفته ارنست كاسیرر[1] در كتاب جستاری در باب انسان، نتیجه گرفت. آنجا كه می گوید: «هدف اصلی هنر رخنه در ژرفای واقعیت است»[2] این مطلب حاكی از تعبیر واقعیت به معنی جوهره عالم واقع و عینی است.
بنابراین می بینیم كه بینش های مربوط به رابطه هنر و واقعیت گوناگون است. اما بینش اندیشمندانه هنر، مبتنی بر، انعكاس زیبایی شناسانه ژرف واقعیت است، لیكن اگر می گوئیم هنر رئالیستی سعی در انعكاس زندگی دارد، نباید آنرا چنین تلقی كرد كه گویا هنر نسخه برداری ساده از دنیای بیرون است؛ زیرا عنصر زیبایی در تقلید ساده و كوركورانه از واقعیت تجلی نمی كند. از سوی دیگر تنزل دادن هنر، به تكرار ساده پدیده ها، به معنای آنست كه مضمون ایدئولوژیك از آن سلب شود و به اینوسیله ارزشهای ذاتی آن نیز زایل گردد.
بنابراین نباید موضوعی را كه مستقیماً در هنر عرضه می شود با جوهر واقعی پدیده انعكاس یافته در اثر هنری، با هم مشتبه ساخت. چنانچه مثلاً بیشتر افسانه ها، حكایت از سرگذشت حیوانات دارند اما كودكان نیز می دانند كه در این تمثیلها، خلقیات انسان و خصال او به نمایش در آمده اند.
هنر با توصیف طبیعت، همیشه احساسها و عواطف آدمی را بیان می داد و تاملاتی را درباره حیات آدمی بر می انگیزاند.
[1] Ernst Cassierer
[2] زیبایی شناسی علمی و مقوله های هنری، آونرزایس و…، ترجمه فریدون شایان، انتشارات بامداد، چاپ اول، 1363، صفحه 29.
فهرست مطالب :
پیشگفتار
مقدمه
واقعیت (عینیت)- ماده خام
رمز گرایی- واسطه عینیت و ذهنیت
انتزاع- بیان بیواسطه
نتیجه گیری
فهرست منابع و ماخذ
